Przywołując starożytną mądrość, hipoterapia, czyli terapia przez interakcję z końmi, czerpie z przekonania o dobroczynnym działaniu kontaktu ze zwierzętami na zdrowie człowieka. Tego rodzaju terapia wykorzystuje udomowione ponad 5 tysięcy lat temu konie jako narzędzie rehabilitacyjne i lecznicze. Spośród licznych badań medycznych wykonywanych w tym obszarze, wielokrotnie potwierdzono skuteczność hipoterapii, przewyższającą rezultaty wielu innych form fizycznej i psychologicznej terapii.
Definiując hipoterapię, jest to metoda terapeutyczna obejmująca aspekty fizyczne, zajęciowe oraz logopedyczne, która wykorzystuje naturalne ruchy konia w celu stymulacji motorycznej i sensorycznej pacjentów. Terapia ta ma korzenie w starożytnej Grecji, gdzie ludzie cierpiący na ciężkie dolegliwości korzystali z pomocy tych udomowionych zwierząt.
Przełomowy moment dla hipoterapii nastąpił podczas Igrzysk Olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku. Dunka Lis Hartel, pomimo częściowego paraliżu spowodowanego polio, zdobyła srebrny medal w ujeżdżaniu. Wyraźne umocnienie jej nóg za sprawą jazdy konnej przyniosło rezultaty, które nie były osiągane przy użyciu innych form rehabilitacji. Od ww. wydarzenia zainteresowanie hipoterapią gwałtownie wzrosło, co prowadziło do powstawania licznych organizacji i stowarzyszeń zajmujących się udoskonalaniem metod leczenia i promocją dobrych praktyk.
Terapia z wykorzystaniem koni ma wiele korzyści dla pacjentów. Konie wykonują przeciętnie około 100 kroków na minutę, generując tym samym nawet 1500 różnych bodźców motorycznych w ciągu kwadransa. Te bodźce, przekazywane przez miednicę konia, mają pozytywny wpływ na ciało i umysł człowieka. Jeździec uczy się utrzymywać prawidłową postawę i równowagę, a samo doświadczenie kontaktu ze zwierzęciem stymuluje szeroką gamę doznań sensorycznych.
Hipoterapia znajduje zastosowanie w leczeniu wielu problemów zdrowotnych i rozwojowych, zwłaszcza u dzieci niepełnosprawnych. Przykładowo, terapia ta może być stosowana w leczeniu stwardnienia rozsianego, choroby której na razie nie można wyleczyć. Hipoterapia pozytywnie wpływa na mobilność i postawę pacjentów z SM, redukując również ich chroniczne poczucie zmęczenia. Hipoterapia ma również korzystny wpływ na dzieci z autyzmem, pomagając im się dostosować do zmieniających się warunków oraz stymulować interakcje społeczne.
Terapia ta jest również skuteczna u dzieci z porażeniem mózgowym. Badania wykazują, że hipoterapia poprawia motorykę dużą i kontrolę nad ciałem, co zasadniczo poprawia codzienne funkcjonowanie. Może przynieść korzyści również ofiarom fizycznych uszkodzeń mózgu oraz choroby naczyniowo-mózgowej, a także pacjentom ze schorzeniami kręgosłupa, zanikiem mięśniowym czy reumatologicznymi schorzeniami stawów.
Sesje hipoterapii są często prowadzone przez zespół specjalistów, w tym przeszkolonych terapeutów, trenera konia oraz czasami instruktorów jazdy konnej. Terapeuta dobiera konia odpowiedniego dla danego pacjenta na podstawie takich cech jak posłuszeństwo, budowa ciała, wiek i temperament zwierzęcia.