Liczne badania potwierdzają, że probiotyki mają istotny wpływ na zdrowie człowieka. Specjalistka od problemów dziecięcych, dr n. med. Izabella Łazowska-Przeorek, dzieli się z nami swoją wiedzą na temat tych cennych bakterii probiotycznych.
Probiotyki są dostępne w różnych formach – jako kapsułki, saszetki z proszkiem do rozpuszczania, krople i nawet żelki. Spośród wielu gatunków bakterii probiotycznych największą wartość mają Lactobacillus (pałeczki kwasu mlekowego) oraz Bifidobacterium (bifidobakterie). Mimo, że pojawiły się teorie sugerujące, że wiele typów probiotyków posiada wspólne korzyści dla zdrowia, to dominujący punkt widzenia zakłada, że skuteczność probiotyków jest zależna od dawki i specyficznego rodzaju probiotycznego szczepu. W efekcie działanie konkretnego szczepu lub mieszaniny szczepów nie można przenieść na inne gatunki. Probiotyki wykazały swoją skuteczność w leczeniu wielu problemów układu pokarmowego, takich jak profilaktyka i terapia biegunki powiązanej z przyjmowaniem antybiotyków lub wywołanej przez bakterię Clostridium difficile, a także w profilaktyce biegunek szpitalnych oraz leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej i biegunki podróżnych.
Obecnie dysponujemy dowodami naukowymi, które sugerują, że probiotyki mogą wpływać na rozwój i intensywność objawów alergii oraz przeciwdziałać atopii. Pomimo to, nie zaleca się jeszcze ich rutynowego stosowania w profilaktyce alergii.
Kiedy dziecko pojawia się na świecie, jego układ pokarmowy zaczyna być zasiedlany przez różne typy bakterii. Pierwsze korzystne mikroorganizmy penetrują układ pokarmowy podczas porodu naturalnego. Następnie źródłem kolejnych jest mleko matki i jej skóra. Proces kolonizacji jelit niemowlęcia przez dobroczynne bakterie jest silnie wspierany przez karmienie piersią. Mleko matki jest bogate w probiotyki i prebiotyki – substancje stymulujące rozwój dobrych bakterii. Dzięki temu, flora bakteryjna jelit utrzymana jest w naturalnej równowadze, co chroni dziecko przed wieloma problemami zdrowotnymi. Wierzy się, że korzystne bakterie mają kluczowe znaczenie dla rozwoju odporności w początkowym etapie życia dziecka. Kwestia związku między sposobem żywienia (w tym suplementacji prebiotykami) a odpornością jest nadal tematem badań i dyskusji.
Na rynku dostępne są też produkty przeznaczone dla niemowląt, takie jak mleko modyfikowane czy kaszki, które są wzbogacone w probiotyki i/lub prebiotyki. Jednakże badania naukowe nie potwierdzają jednoznacznie korzyści wynikających ze stosowania suplementacji probiotykami lub prebiotykami w przypadku zdrowych niemowląt. Dlatego nie zaleca się rutynowego dodawania ich do produktów dla zdrowych dzieci. Niemniej jednak, w pewnych okolicznościach i stanach chorobowych probiotyki mogą mieć pozytywny efekt na zdrowie. Decyzję o ich stosowaniu powinno się podejmować po konsultacji z lekarzem, który doradzi odpowiedni preparat zawierający konkretny szczep probiotyczny w właściwej dawce.
Po ukończeniu 7. miesiąca życia dziecko może zacząć spożywać naturalne jogurty, a także spróbować kefiru, maślanki oraz mleka acidofilnego. Są to produkty bogate w żywe kultury bakterii kwasu mlekowego, które mają pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Niemniej jednak, zwykły jogurt czy kefir nie spełniają ścisłych kryteriów produktu probiotycznego. Aby produkt mógł być uznany za takowy, musi zawierać określoną dawkę konkretnych szczepów bakterii, których działanie w przewodzie pokarmowym jest dokładnie przebadane, a skuteczność potwierdzona naukowo.
Terapia antybiotykowa może niszczyć naturalną florę bakteryjną jelit. Jeśli więc nasze dziecko jest chore i musi przyjmować antybiotyki, warto zastosować specjalny preparat zawierający dobroczynne bakterie probiotyczne, podczas trwania terapii i przez kilka dni po jej zakończeniu.