Irydologia, to dziedzina medycyny alternatywnej, która zakłada, że dzięki obserwacji tęczówki oka, możemy zdiagnozować wiele dolegliwości zdrowotnych. Ten unikalny aspekt medycyny zdobył sobie wielu zwolenników na całym świecie, którzy wierzą, że tęczówka jest jak mapa naszego zdrowia. Pomimo sceptycyzmu niektórych naukowców, irydolodzy twierdzą, że ich metoda jest skuteczna nawet w 80% przypadków.
Połączenie greckich słów „iris” (tęczówka) i „logos” (nauka) tworzą słowo irydologia. Pomimo kontrowersji dotyczących jej naukowego charakteru, praktyka ta ma wielu zwolenników na całym świecie. Oferowane są za to duże sumy pieniędzy za kompleksową diagnozę stanu zdrowia u pacjentów nieufających tradycyjnej medycynie.
Niesamowity wzór i kolory tęczówki fascynowały ludzi od tysięcy lat. Starożytne cywilizacje takie jak Egipt czy Chiny próbowały interpretować tęczówki, aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu, talencie czy charakterze danej osoby. Jednak rzeczywiste wykorzystanie irydologii w medycynie rozpoczęło się dopiero w XVII wieku. W 1665 roku Philip Meyen von Coburg opublikował „Chromatica Medica”, w którym opisał podstawowe zasady diagnozy na podstawie tęczówki.
W XIX wieku, Ignaz von Peczely, węgierski naukowiec i homeopata, kontynuował prace nad irydologią. Jego prace doprowadziły do stworzenia systematyki irydologicznej. Nils Liljequist, szwedzki doktor na przełomie XIX i XX wieku, również przyczynił się do rozwoju irydologii. Zauważył on zmiany w kolorze tęczówki po leczeniu swoich powiększonych węzłów chłonnych chininą i jodyną. Spędził dwadzieścia lat badając kolory tęczówek i opracował atlas ludzkich tęczówek znanym jako „Diagnostyka oka”.
Początek XX wieku przyniósł zainteresowanie irydologią ze strony niemieckiego pastora Emanuela Felke. Założył on instytut badawczy w tej dziedzinie. Bernard Jensen, amerykański chiropraktyk w latach ’50, stworzył szczegółowy diagram pokazujący związek między poszczególnymi strefami tęczówki a funkcjonowaniem wewnętrznych organów.
Sądząc po poglądach zwolenników irydologii, tęczówka dostarcza cennych informacji o stanie układu nerwowego, naczyń krwionośnych i limfatycznych, jak również o efektywności krążenia krwi. Możemy również dowiedzieć się o potencjalnych niedoborach odżywczych, obecności toksyn czy poziomie relaksacji. Przeprowadzenie badania irydologicznego wymaga użycia lupy, latarki do oczu lub lampy szczelinowej oraz kamery lub mikroskopu. Irydolog analizuje rozmieszczenie linii, plamek i przebarwień na tęczówce i interpretuje je zgodnie ze specjalnie opracowanymi mapami dla lewego i prawego oka.
Diagram irydologiczny dzieli tęczówkę na 90 stref odnoszących się do różnych części ciała. Ekspert irydologii może powiązać obserwowane zmiany z problemami narządów czy systemów w ciele. Dla przykładu, zmiany obserwowane w dolnej części tęczówki mogą sugerować problemy z nerkami. Irydolog nie wystawia recept, ale formułuje ogólną diagnozę i sugeruje zmiany stylu życia lub odżywiania. Irydologia jest częścią medycyny holistycznej i najczęściej jest wykorzystywana jako jeden z narzędzi diagnostycznych.